Z czego Bytom zbudowano? O tym, skąd budowniczowie średniowiecznego Bytomia brali surowiec

Z czego Bytom zbudowano? Przymknijcie oczy i wyobraźcie sobie, jak widzicie to miasto w średniowieczu. Zamek? Tak! Kościoły? Pewnie! Mury obronne, naturalnie. I kamienice? Tu uważajcie. Czy na pewno kamienice, które - jak sama nazwa wskazuje - są z kamienia?

Makieta średniowiecznego zamku

Jak podaje Przemysław Noparlik, autor kapitalnej książki Ziemia bytomska w późnym średniowieczu. Próba rekonstrukcji krajobrazu kulturowego", budownictwo kamienne na badanym obszarze nie przyjęło się na większą skalę. (...) Do końca średniowiecza wiadomo tylko o kilku inwestycjach budowlanych, w których podstawowym materiałem był kamień.

Niewiele więc można powiedzieć o średniowiecznym bytomskim budownictwie mieszkalnym z kamienia. Najprawdopodobniej występowało rzadko. Wprawdzie jeden ze średniowiecznych dokumentów wspomina o kamiennej budowli, tyle że na zamku. Wydaje się, że to jego relikty odkryli archeologowie na placu Grunwaldzkim w 2004 r. Z kolei przy rynku natrafili też na średniowieczną piwnicę, wybudowaną z piaskowca. Dopiero z XVI wieku, a więc już z czasów nowożytnych pochodził ratusz, wzniesiony z dolomitu i wapienia. Wygląda więc na to, ze bytomskie kamienice były raczej - nazwijmy to tak - "drewnicami".

Murowany był zamek, a w każdym razie jego mury, murowane były... mury obronne, wznoszone od XIII wieku z łamanego wapienia i dolomitu. Oraz kościoły, a w każdym razie cżęść z nich. Przyjmuje się, ze murowany był pierwszy bytomski kościół św. Małgorzaty (tak sugeruje jego wyobrażenie z XII wieku, zwane Tympanonem Jaksy) czy kościół franciszkanów (zbudowany z łamanego wapienia). Jak zauważa Przemysław Noparlik, rzadko do budowy używano cegieł.

Przez całe średniowiecze w Bytomiu dominowało budownictwo drewniane. Drewno było najtańszym i prostym w obróbce budulcem, łatwo dostępnym w lasach porastających wtedy ziemię bytomską nieporównanie gęściej niż dzisiaj. Stanowiło więc zasadniczy materiał budowlany (było też oczywiście wykorzystywane w górnictwie i hutnictwie)

Średniowieczny Bytom

Może Cię zainteresować:

Te wszystkie drogi prowadzą do Bytomia. Jak skomunikowane było miasto w średniowieczu?

Autor: Tomasz Borówka

31/05/2023

Subskrybuj bytomski.pl

google news icon