Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu była już wielokrotnie porównywana do Elektrowni Battersea w Londynie. Oba budynki to ikony modernizmu w architekturze przemysłowej. Charakterystyczna cegła, masywne kominy i ogromne przestrzenie zachwycają mimo upływu lat.
Na obiekt w Londynie możemy dziś jedynie patrzeć z zazdrością, bo tak właśnie powinna wyglądać EC Szombierki.
Był plan wyburzenia kominów Elektrowni Battersea
Elektrownia Battersea została uruchomiona prawie 20 lata po
Elektrociepłowni Szombierki. W 1939 roku otwarto Blok A z dwoma
charakterystycznymi kominami. Budowa Bloku B zakończyła się w 1955 roku.
Wówczas obiekt zyskał kształt, który znamy m.in. z okładki płyty Animals zespołu Pink Floyd, gdzie wśród czterech kominów elektrowni unosi się... ogromna świnia.
Produkcja energii w Elektrowni Battersea zakończyła się w 1983 roku. Już trzy lata wcześniej budynek zaliczono do dziedzictwa narodowego Wielkiej Brytanii.
Przez lata pojawiało się wiele pomysłów na jej rewitalizację. Jeden,
głośno oprotestowany, zakładał nawet wyburzenie kominów, które były w
fatalnym stanie. Podobny, padł niedawno na konferencji prasowej dotyczącej przyszłości EC Szombierki,
choć warto przypomnieć go jedynie w ramach anegdoty. Edward Nowak -
wieloletni pracownik i społeczny kustosz zabytku - zaproponował, aby
jego kominy skrócić do jednej trzeciej wysokości.
Nowa dzielnica Londynu i panorama z komina
Przez trzydzieści lat Elektrownia Battersea stała pusta. Zmieniali się właściciele oraz koncepcje, aż w 2013 roku pod okiem architektów z pracowni WilkinsonEyre rozpoczęła się gigantyczna rewitalizacja, którą podzielono na trzy duże fazy. Przewidywany koszt? Dziewięć miliardów funtów.
- Po zakończeniu inwestycji będzie tu mieszkać i pracować 25 tys. osób. Na 42-hektarowym terenie powstanie zupełnie nowa biurowa, handlowa, rozrywkowa i kulturalna dzielnica Londynu z ponad 250 sklepami, kawiarniami, restauracjami, teatrem, hotelem, centrum medycznym etc. - dowiadujemy się ze strony internetowej WilkinsonEyre.
Z resztą spora część planów została już zrealizowana. Wokół
Elektrowni Battersea powstały nowe budynki, do których w 2017 roku
wprowadzili się pierwsi mieszkańcy. Działają tam także restauracje,
sklepy czy kino oraz teatr. Pod koniec 2021 roku do wnętrza zabytkowego obiektu zaczął wprowadzać się największy najemca - Apple. Firma wynajęła około 46 tys. metrów kwadratowych na sześciu piętrach dla półtora tysiąca pracowników.
Zgodnie z założeniem projektantów Elektrownia Battersea ma imponować niezwykłym przeszkleniem wewnętrznego dziedzińca, ogrodami na dachach, a także punktem widokowym na jednym z kominów, którego testy zostały niedawno przeprowadzone. Specjalnie skonstruowana winda wewnątrz komina, mieszcząca 30 osób, będzie wyjeżdżać na wysokość 109 metrów.
- To będzie prawdziwe przeżycie. Na szczycie pojawi się zapierająca dech w piersiach panorama 360 stopni Londynu. Projekt obudowy ze szklanych ścian jest wykonany na zamówienie, a detale są doskonłe. To jedna z moich ulubionych części całego planu i genialny sposób na zbliżenie wszystkich do najsłynniejszych kominów świata - uważa Sebastien Ricard, dyrektor WilkinsonEyre.
Co dalej z EC Szombierki?
W ubiegłym roku EC Szombierki przejęła Grupa Arche, posiadająca w swoim portfolio szesnaście hoteli, z czego sześć w przestrzeniach zabytkowych. To Zamek Janów Podlaski, Pałac i Folwark Łochów, Hotel Tabaco w Łodzi, Koszary Góra Kalwaria, Dwór Uphagena w Gdańsku oraz Cukrownia Żnin, która była wielokrotnie nagradzana.
Nowy inwestor planuje stworzyć z EC Szombierki ośrodek
wielofunkcyjny. Ma się tam znaleźć miejsce dla uczelni wyższej z
akademikiem, nakierunkowanej na działania kreatywne, restauracji, hotelu
oraz przestrzeni o przeznaczeniu kulturalnym, wystawienniczym czy kongresowym. Na razie jednak, wbrew zapowiedziom Arche nie udało się wykonać prac zabezpieczających przed zimą (pisaliśmy o tym TUTAJ).
- Zdecydowały pewne procedury, których nie jesteśmy w stanie przyspieszyć - tłumaczył Piotr Grochowski, główny architekt Grupy Arche.
