Szyb Krystyna, należący w przeszłości do nieistniejącej już Kopalni Węgla Kamiennego Szombierki, to jeden z najważniejszych symboli Bytomia. Basztowa wieża, przypominająca kształtem młot górniczy, góruje nad miastem od 1929 roku, kiedy na tym terenie działała jeszcze kopalnia Hohenzollern. Obiekt w 2004 roku został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego.
Miało być siedem nowych wież, kolejka linowa lub taras widokowy na szycie
Od 2008 roku właścicielem terenu, na którym znajduje się Krystyna, jest Armada Development S.A. Firma snuła ambitne plany. Wokół miało powstać pole golfowe i nowe osiedle. Zorganizowano nawet konkurs na koncepcję zagospodarowania bytomskiego zabytku.
GC Investment zaproponowało, aby zaadaptować wieżę na budynek biznesowo-konferencyjny z hotelem, restauracją, tarasem widokowym, biurami, salami konferencyjnymi etc. Jedną z atrakcji miała być... kolejka linowa.
Pracowania Jagiełło Krysiak Architekci wpadła z kolei na pomysł, aby stworzyć w tym miejscu kompleks Sister Towers. Krystynę miałoby otoczyć siedem 55-metrowych wież. Wewnątrz zaplanowano natomiast budowę przestrzeni konferencyjno-biurowej i... drugiego budynku.
Bliźniaczkę obok Krystyny chciało postawić Konior Studio. Dwie wieże w tym projekcie miały stanowić centrum nowej dzielnicy Bytomia. Wewnątrz zabytkowego obiektu planowano wyeksponować stare koła wyciągowe, a także stworzyć przestrzeń muzealno-wystawienniczą. Z kolei wewnątrz nowego miał powstać hotel, basen, SPA etc.
Adaptację Krystyny na centrum kulturowo-usługowe zaproponowała Medusa Group. Według projektantów z tego biura na samym szczycie powinien znaleźć się taras widokowy. Wewnątrz centrum konferencyjne, basen, SPA i siłownia. Obok, w nowym budynku, centrum usługowo-handlowe.
Uderzył jednak kryzys i z ambitnych planów nie udało się zrealizować nic lub niewiele. GC Investment, którego spółką córką była Armada Development, ogłosiło upadłość. Udało się jedynie stworzyć pole golfowe, choć nie pełnowymiarowe, a także wybudować niewielką część planowanych domów.
Szyb Krystyna na licytacji. Razem z nim prawie 4,5 hektara terenu
Krystyna z każdym kolejnym rokiem coraz bardziej popada w ruinę, a właściciel niejednokrotnie tłumaczył na łamach "Gazety Wyborczej", że nie ma pieniędzy na jego zabezpieczenie. Ma za to długi, w związku z którymi w piątek, 18 lutego, odbędzie się licytacja komornicza działki o powierzchni prawie 4,5 hektara należącej do Armada Development S.A., na której znajduje się Krystyna. Jej wartość oszacowano na ponad 7,8 miliona złotych. W pierwszym terminie będzie można wylicytować obiekt za trzy czwarte wyceny. Jeśli jednak nie znajdzie nabywcy, w drugim terminie będzie to połowa kwoty, na jaką wyceniono ten teren.
Zapytaliśmy Urząd Miasta w Bytomiu o to, czy zamierza przejąć zabytkową Krystynę w ramach licytacji. - Aby nie tworzyć spekulacji, nie możemy tego potwierdzić - odpowiedziała rzeczniczka Małgorzata Węgiel-Wnuk.
Do niedawna Urząd Miasta Bytom i Śląski Urząd Wojewódzki zapewniały, że będą chciały wykupić w ramach licytacji Elektrociepłownię Szombierki. To się jednak nie udało, ponieważ umowę przedwstępną na zakup obiektu podpisało Arche S.A., przy okazji spłacając zadłużenie, jakie miał wyegzekwować komornik. Wartość tego zabytku oszacowano na niespełna 11,2 miliona złotych.
Szyb Ewa zniknie z panoramy Bytomia?
W grudniu 2021 roku przypominaliśmy na naszym portalu, że obok Krystyny stoi jej nieco zapomniana stalowa siostra Ewa. Ten szyb jest wciąż wykorzystywany przez Centralny Zakład Odwadniania Kopalń, który pilnuje, aby woda nie zalała skomplikowanej sieci podziemnych wyrobisk. Jednak Ewa do końca 2023 roku ma również przejść na zasłużoną emeryturę, ponieważ jej rolę przejmie nowa pompownia na terenie KWK Centrum.
Jeśli samorząd nie wyrazi chęci przejęcia Ewy z rąk Spółki Restrukturyzacji Kopalń, to szyb z czasem zostanie zlikwidowany.
Jak poinformowała we wtorek, 1 lutego, Małgorzata Węgiel-Wnuk, pod koniec stycznia do Urzędu Miasta Bytom wpłynęła informacja o planowanej likwidacji Pompowni Stacjonarnej Szombierki. - Aby omówić plany SRK wobec obiektów - w tym m.in. budynku nadszybia, wieży szybowej i budynku maszyny wyciągowej szybu Ewa - zaprosiliśmy przedstawicieli spółki na spotkanie - przekazała. Ma się ono odbyć na początku lutego.
