Uroczysta Gali Plebiscytu Polska Architektura XXL 2022 odbyła się we wtorek 30 maja. Park kieszonkowy w Bytomiu, jedna z najbardziej nieszablonowych przestrzeni miejskich ostatnich lat, odniósł w nim spektakularny sukces.
Z dumą odebrałem dziś z rąk red. Jerzego Baczyńskiego wyróżnienie przyznane zielonej strefie ul. Katowickiej przez jurorów i czytelników tygodnika Polityka - napisał na Twitterze prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Plebiscyt „Polska Architektura XXL” to jeden z największych w skali kraju przeglądów aktywności polskiej branży architektonicznej. W jego ramach wybierane są realizacje w trzech dziedzinach: kubatura, wnętrza i krajobraz, każda z nich podzielona jest na dwie kategorie - obiekty publiczne i prywatne. W ramach konkursu przyznawana jest także nagroda Grand Prix.
Bytomski park kieszonkowy zaprojektowała krakowska Pracownia Architektury Krajobrazu. Został otwarty w czerwcu 2022 roku, a konkursową nominacje otrzymał w kategorii krajobraz. Jest pierwszym kieszonkowym parkiem, który zatriumfował w finale nagrody, a został doceniony nie tylko dzięki swym walorom architektonicznym. Walorem dodatkowym i chyba decydującym okazało się to, że służy lokalnej społeczności. Jest znakomitym przykładem kameralnego, lecz bezpośrednio wpływającego na poprawę jakości życia mieszkańców przedsięwzięcia.
Zielony skwer wśród surowych kamienic
Park kieszonkowy stworzono w miejscu, w którym wcześniej mieściła się kamienica. Na placu nasadzone zostały drzewa i krzewy, postawiono również ławki oraz urządzenia zabawowe dla dzieci. Projekt został zrealizowany dzięki koncepcji zgłoszonej przez mieszkańców Śródmieścia do Budżetu Obywatelskiego. Pomimo, że nie zakwalifikował się do realizacji, urząd postanowił go wykonać.
W ramach projektu stworzono swobodne przejście z ulicy Wałowej na ul. Katowicką oraz z podwórka sąsiedniej kamienicy na teren parku. Brama zaprojektowana została w taki sposób, że stanowi również podporę wiszącej ławki. Z myślą o rodzicach postawione zostały siedziska i leżaki, tak by mogli obserwować dzieci korzystające z „małpiego gaju”, piaskownicy i lustra zniekształcającego.
Najmłodszym służą m.in. miniścianka wspinaczkowa, nieduży park linowy, huśtawki, piaskownica oraz galeria krzywych luster. Starsi wypocząć mogą na leżakach lub wprost na trawie. Roślinność uzupełniono o karmniki dla ptaków i „hotele” dla owadów. Symboliczną bramę zbudowano z dwuteowników, nawiązując w ten sposób do industrialnego dziedzictwa miasta. Masywna konstrukcja układa się w napis „BYTOM”.
Co ciekawe, park nie był pomysłem władz Bytomia, a mieszkańców. W 2019 roku zgłoszono pomysł utworzenia takiego miejsca w ramach Budżetu Obywatelskiego. Wtedy na realizację projektu nie starczyło środków z dostępnej puli, jednak władze miasta uznały, że warto wcielić tę koncepcję w życie. Postanowiono poszukać finansowania, przystąpiono do procesu projektowania inwestycji. Architekci skonsultowali swoje wizje z mieszkańcami, którzy mieli możliwość zgłosić uwagi i zaproponować własne pomysły. Pieniądze na Zieloną Strefę udało się pozyskać z Metropolitalnego Funduszu Solidarności. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia dołożyła 370 tys. zł, natomiast miasto ze swojego budżetu wygospodarowało ponad 617 tys. zł.
