Dziś w Muzeum Śląskim w Katowicach odbyła się konferencja prasowa zapowiadająca tegoroczną edycję Święta Szlaku Zabytków Techniki, czyli popularnej Industriady. Jednym z głównych punktów prócz przedstawienia programu imprezy było oświadczenie marszałka województwa i prezydenta Bytomia o współpracy w kierunku ratowania Elektrociepłowni Szombierki.
- Postanowiliśmy połączyć siły i poszukać możliwości i środków na to, żeby przejąć i wspólnymi siłami zarządzać tym jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa przemysłowego województwa śląskiego - powiedział Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego.
Na poniedziałkowej sesji Sejmiku marszałek zamierza wystąpić z apelem do radnych o poparcie działań zarządu województwa w zakresie finansowania przejęcia EC Szombierki i późniejszych inwestycji w ten obiekt. Środki na ten cel mają pochodzić z funduszy unijnych z nadchodzącej perspektywy finansowej, a także z budżetów województwa i miasta. Zagospodarowanie zabytkowego kompleksu miałoby się odbywać etapami, natomiast dla jego poszczególnych części przewiduje się zróżnicowane funkcje, począwszy od biznesowych po historyczne i kulturalne. Jakub Chełstowski szczególnie szeroko wypowiadał się o pomyśle utworzenia tam parku technologicznego dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym m.in. startupów z branży nowych technologii. Przypomniał przy tym o podobnym projekcie stworzenia hubu gamingowego w zabudowaniach KWK Staszic, który województwo zamierza zrealizować wspólnie z miastem Katowice.
Aby te plany mogły zostać wcielone w życie władze województwa i miasta muszą porozumieć się z obecnym właścicielem EC Szombierki. Ten z kolei nie był dotąd zbyt chętny do przekazania swoich nieruchomości samorządowi. Prezydent Mariusz Wołosz w ostatnich miesiącach wystąpił z propozycją nabycia zakładu po cenie, za jaką zakupiono go od firmy Fortum w 2016 roku (814 tys. zł), lecz nie spotkała się ona z aprobatą drugiej strony.
Komornik interesuje się elektrociepłownią
- Zrobimy wszystko, by uratować Elektrociepłownię Szombierki. Dziękuję panu marszałkowi Jakubowi Chełstowskiemu, że odpowiedział na mój apel i że podjął temat ratowania tego niezwykle cennego zabytku techniki. Jesteśmy na etapie postępowania komorniczego, to ostatni moment, aby uratować katedrę industrialu. Tylko połączenie sił daje szansę na skuteczne działanie - powiedział Mariusz Wołosz.
Obecnie trwa szacowanie wartości działek dookoła EC Szombierki na zlecenie komornika przez biegłego rzeczoznawcę. W kwietniu został przygotowany opis i oszacowanie nieruchomości niezabudowanych przy ul. Kosynierów, ale miasto zaskarżyło tę wycenę. Póki co komornik jeszcze nie przystąpił do oszacowania wartości samego budynku wpisanego do rejestru zabytków. Zarówno marszałek, jak i prezydent liczą na to, że w tej sytuacji właściciele obiektu jednak zdecydują się usiąść do rozmów na temat jego przejęcia.
Współpraca między województwem a gminami w podobnym zakresie nie jest niczym nowym. Od pewnego czasu Urząd Marszałkowski i miasto Zabrze razem prowadzą Muzeum Górnictwa Węglowego, które sukcesywnie realizuje kolejne inwestycje w rewitalizację obiektów poprzemysłowych. Dotąd udało się m.in. przebudować zabytkową wieżę ciśnień, czy zagospodarować Strefę Carnall historycznej Kopalni Królowa Luiza. Stosunkowo niedawno władze województwa zadeklarowały również, że wraz z miastem Świętochłowice będą utrzymywać Muzeum Powstań Śląskich i pomogą w odnowieniu gmachu dawnego muzeum miejskiego.
Wola władz województwa, by przejąć EC Szombierki może okazać się ostatnią deską ratunku dla tego zabytku. Historyczny kompleks zaprojektowany przez Georga i Emila Zillmanów z roku na rok coraz bardziej niszczeje. Na prośbę prezydenta Mariusza Wołosza wielokrotnie interweniowali Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w związku z fatalnym stanem technicznym zakładu, lecz to nie skłoniło właściciela do należytego zabezpieczenia obiektu. W końcu w lutym prezydent zawiadomił prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa, w następstwie czego wszczęto śledztwo w sprawie doprowadzenia do uszkodzenia zabytku w okresie od 2016 do 2020 r.
Ostatnio o ratowanie elektrociepłowni zaapelowali przedstawiciele środowisk naukowych, artystycznych i architekci oraz różne organizacje. Pod listem otwartym w tej sprawie swój podpis złożyło kilkaset osobistości. Ponadto Fundacja Europa Nostra uznała EC Szombierki za jeden z siedmiu najbardziej zagrożonych obiektów europejskiego dziedzictwa kultury.
