Przed 20 laty, w czasie pamiętnej styczniowej ofensywy w 1945 r. dowodził on wojskami I Frontu Ukraińskiego, które wyzwoliły ziemię śląsko-zagłębiowską i uchroniły nasze miasta i przemysł przed zniszczeniem - pisała prasa w styczniu 1965 roku, gdy Koniew przybył na Śląsk. Przemysł przemysłem, ale śląskie miasta, szczególnie te po niemieckiej stronie granicy, jak Gliwice, Zabrze i przede wszystkim Bytom, nie uniknęły zniszczeń. Wręcz przeciwnie, dla miejscowości w niemieckiej części Śląska nadejście Armii Czerwonej najczęściej równało się apokalipsie. Gdyby ZSRR przegrał wojnę, a wobec jego najwyższych rangą dowódców wojskowych przyjęto zasady odpowiedzialności za zbrodnicze czyny ich podwładnych podobne do tych, jakie zastosowano wobec licznych dowódców Wehrmachtu w Norymberdze i innych procesach zbrodniarzy wojennych, Koniew stanąłby przed sądem. Ale tak się nie stało.
Legenda Koniewa
Po II wojnie światowej Koniew, pławiący się w chwale zdobywcy Berlina (dzielił ją wprawdzie z marszałkiem Żukowem), kontynuował karierę w Armii Czerwonej. A w swoich wojennych wspomnieniach starannie przemilczał nie tylko okrucieństwa swoich wojsk na Górnym Śląsku, ale i fakt, że nie wykonały one zadania, jakie przed nimi postawił. Miały bowiem otoczyć i zniszczyć broniące się tutaj zgrupowanie wojsk niemieckich. Koniew utrzymywał, że jego dywizje przeprowadziły na Śląsku zręczny manewr operacyjny, celowo nie domykając pierścienia okrążenia i pozostawiając Niemcom drogę odwrotu. Chodziło jakoby o to, by w ten sposób uchronić górnośląski przemysł przed zniszczeniem. Jednak dziś już wiemy, że prawda wyglądała inaczej. Zadaniem wojsk pancernych Koniewa nie było wypchnięcie Niemców z Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, ale zamknięcie ich tutaj w wielkim kotle na wzór stalingradzkiego. Wskutek niemieckiego silnego oporu i pomyślnego kontrataku Koniew tego zamiaru nie zrealizował. Siłom Wehrmachtu udało się wymknąć z zatrzaskującej się pułapki.
Zakłamanie
Ale w 1965 roku na Śląsku była tylko jedna osoba, która tę prawdę znała, a tą osobą był... Iwan Koniew. To znaczy prawdę o fiasku próby okrążenia wojsk niemieckich, gdyż osób pamiętających sowieckie ekscesy były tysiące. Choć nikt nie odważał się poruszać tego ostatniego tematu publicznie. Nadal też straszyła niejedna z ruin, które pozostawili po sobie żołnierze Koniewa (niektórych zniszczonych przez nich obiektów, jak np. ratusza w Bytomiu, nie odbudowano zresztą do dziś).
Oficjalnie więc Koniew był wysławiany pod niebiosa jako wyzwoliciel Śląska i Zagłębia. A do tego jakże błyskotliwy dowódca. Toteż były wiece, przemowy, autografy i wizyty w zakładach pracy. A także w wyzwalanych (jak to określano za PRL) miastach. W przypadku Bytomia owo "wyzwalanie" stanowczo powinniśmy ująć w cudzysłów.
Może Cię zainteresować:
