Co odkryto podczas renowacji kościoła św. Wojciecha w Bytomiu?

Remont zabytkowego kościoła pw. św. Wojciecha w Bytomiu rozpoczął się na początku lutego 2025 r. Podczas prac renowacyjnych odsłonięto fundamenty kościoła i klasztoru, w tym kamienne bloki z piaskowca, pochodzące prawdopodobnie z końca XV wieku. Natrafiono także na kamienne relikty, które były najprawdopodobniej częścią portalu po obydwu stronach wejścia do kruchty od strony ul. Józefczaka oraz fragmenty naczyń prawdopodobnie z przełomu XVI/XVII wieku.

Podczas prac natrafiono na ludzkie kości

– Podczas prac natrafiliśmy również na ludzkie kości, przypuszczalnie związane z obrządkiem sepulkralnym franciszkanów lub pochówkami żołnierzy z okresu wojen napoleońskich z początku XIX wieku, bowiem wówczas działał na terenie kościoła lazaret - mówi Jarosław Święcicki, archeolog z Oddziału Górnośląskiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, cytowany na stronie bytomskiego Urzędu Miejskiego.

Renowacja kościoła obejmuje: remont elewacji kościoła i przybudówek – kaplicy i zakrystii, odnowienie pokrycia dachowego nad wejściem do kościoła i obróbek blacharskich. Wykonana zostanie także konserwacja i naprawa okien oraz drzwi, a także konserwacja i remont części wnętrza kościoła. Zamontowane zostaną nowe również instalacje: odgromowa i przeciwpożarowa.

Wewnątrz czyszczeniu, naprawie i impregnacji poddane zostaną również: posadzki kamienne w kościele, kaplicy i zakrystiach. Podczas zaplanowanych robót zamontowany zostanie także monitoring wizyjny i system przeciwwłamaniowy. Przeprowadzona zostanie konserwacja podłóg drewnianych m.in. na chórze, poddaszu i wieży oraz remont posadzki w pomieszczeniach ministrantów, obecnej i dawnej zakrystii.

Prace realizuje firma Des Henryk Dowgier i Anna Dowgier Sp. k. z Krakowa, która m.in. skuła już tynki na ścianach i sklepieniach w kaplicy, starej i dolnej zakrystii, a także częściowo w kruchcie od strony ul. Józefczaka. Na zewnątrz budynku kościoła wykonane zostały również wykopy odkrywkowe fundamentów, dzięki czemu rozpoczęły się prace osuszające i izolacyjne murów świątyni. Po renowacji wróciły już także główne drzwi kościoła.

Inwestycja realizowana jest dzięki pozyskanemu dofinansowaniu z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków na kwotę 3 mln 390 tys. zł. Dofinansowanie miasta wynosi 69 200 zł.

Jeden z najstarszych kościołów w Bytomiu

Kościół pw. św. Wojciecha pochodzi z połowy XV wieku. Gotycką świątynię gruntownie przebudowano w latach 1783-1786. Wówczas dzięki grafowi Łazarzowi Erdmannowi z bytomskiej linii Henckel znacznie powiększono kościół poprzez dobudowanie nawy i kruchty z wieżą, zmieniając wygląd średniowiecznej świątyni.

Kościół pozostawiono jako gotyckie prezbiterium, ozdabiając je renesansowymi kapitelami, a nową nawę ze sklepieniami żaglowymi utrzymano w tonacji klasycyzującego baroku. Wewnątrz ufundowano nowe organy i kryptę jako grobowiec rodziny Henckel-Erdmann.

Dzisiaj z tego wyposażenia pozostały tylko dwie figury świętych apostołów Piotra i Pawła, znajdujące się pod chórem organowym, jak również fasadą kościoła z charakterystycznym portalem nie zmieniła wyglądu. W 1970 roku kościół św. Wojciecha został wpisany do rejestru zabytków.