Zdaniem marszałka województwa śląskiego Jakuba Chełstowskiego to bezsprzecznie najważniejsza uchwała bieżącej kadencji samorządowej w naszym regionie. Chodzi o strategię rozwoju do 2030 r. - „Zielone Śląskie”. Prace nad dokumentem trwały dwa lata. Sejmik przyjął ją jednogłośnie.
- Wyznaczyliśmy kierunek rozwoju województwa w stronę „Zielone Śląskie” we współpracy z administracją rządową i komisją europejską - przekonuje marszałek Chełstowski.
Przez dwa lata przeprowadzono wiele głębokich analiz oraz konsultacji społecznych. Te otwarte prowadzono od maja do lipca 2020 r. Do prac nad nową strategią województwa włączyli się także przedstawiciele administracji szczebla regionalnego i lokalnego, instytucje regionalne jak również liczne środowiska eksperckie, w tym naukowe, organizacje pozarządowe oraz mieszkańcy regionu. Nie zabrakło również warsztatów tematycznych, dotyczących i głównego nurtu całej strategii i działom pobocznym. Bardzo cenne okazały się również informacje zaczerpnięte z monitorowania aktualnie wdrażanej Strategii a także z zakończonych już procesów oraz oceny bieżącego stanu rzeczy w obszarach istotnych dla rozwoju województwa. W toku prac spłynęło ponad tysiąc opinii i wniosków. Szczególnie dotyczyły one elementów diagnozy, wyzwań i wizji rozwoju, wskaźników realizacji celów czy delimitacji obszarów strategicznej interwencji.
Zielone Śląskie - strategia do 2030 r.
Nowa strategia dla całego województwa ukierunkowuje procesy rozwojowe na poprawę jakości życia w regionie oraz zieloną transformację gospodarczą. Czas wcale nie jest przypadkowy. Wszak obecnie w Unii Europejskiej toczy się dyskusja nad nowym celem klimatycznym właśnie do 2030 r. Chodzi o większą niż pierwotnie zakładano (40 proc.) redukcję emisji CO2. Parlament Europejski przegłosował już stanowisko o 60 proc. a Komisja Europejska spodziewa się rozwiązania na poziomie „co najmniej 55 proc.”.
Zgodnie z przyjętym dokumentem województwo śląskie będzie nowoczesnym regionem europejskim o konkurencyjnej gospodarce, będącej efektem odpowiedzialnej transformacji, zapewniającym możliwości rozwoju swoim mieszkańcom i oferującym wysoką jakość życia w czystym środowisku. Wskazana wizja rozwoju będzie realizowana w ramach czterech celów strategicznych, które ukierunkowują przyszły rozwój na odpowiedzialną transformację gospodarczą. Chodzi o tworzenie przyjaznych warunków życia dla mieszkańców, wysoką jakość środowiska i przestrzeni oraz sprawne zarządzanie procesami rozwojowymi.
Strategiczne obszary, czyli terytoria kumulacji
Strategia „Zielone Śląskie” wyznacza też Obszary Strategicznej Interwencji. To takie terytoria kumulacji szczególnie ważnych czynników rozwojowych oraz problemowych. Do tego zidentyfikowano obszary wzrostu, czyli te jednostki, które są lub powinny być lokomotywami rozwoju dla regionu oraz obszary cenne przyrodniczo. Wyznaczono również gminy tracące funkcje społeczno-gospodarcze, gminy z problemami środowiskowymi w zakresie jakości powietrza oraz gminy w transformacji górniczej, czyli te które będą ponosiły największe koszty wiązane z dostosowywaniem gospodarki oraz źródeł wytwarzania energii do celów klimatycznych.
W dokumencie znalazło się także miejsce dla przedsięwzięć, które powinny być podjęte i realizowane przez samorząd wojewódzki oraz innych aktorów sceny regionalnej. Dotyczą one w szczególności: zagadnienia reindustrializacji, zagospodarowania terenów poprzemysłowych, podnoszenia innowacyjności gospodarki, wpierania działalności B+R, podniesienia atrakcyjności turystycznej regionu, poprawy kondycji zdrowotnej oraz wzrostu kompetencji i wykształcenia mieszkańców, poprawy jakości powietrza, zachowania terenów cennych przyrodniczo oraz wzmocnienia odporności miast na zmiany klimatyczne oraz poprawy dostępności i spójności komunikacyjnej regionu.
Śląskie strategiami pisane
Najnowsza strategia rozwoju województwa śląskiego nie jest pierwszym tego typu dokumentem. Planowanie rozwoju jest jednym z kluczowych zadań, jakie ustawowo zostały przypisane samorządowi województwa. I zgodnie z tymi zapisami proces ten jest realizowany w regionie od czasu reformy administracji przeprowadzonej w 1999 r. Pierwszą wojewódzką strategię uchwalono w 2000 r. i od tej pory przyjęto jej trzy aktualizacje - ostatnia pn. „Śląskie 2020+” w lipcu 2013 roku. Każda aktualizacja była przygotowywana z udziałem szerokiego grona przedstawicieli różnych środowisk, co stanowi gwarancję odpowiedniej partycypacji społecznej jako fundamentu współczesnej demokracji. To także wyraz podmiotowości lokalnych społeczności. Nie inaczej było w przypadku „Zielone Śląskie”.
fot. Tomasz Żak / UMWS
