Kwestia terminu udzielanego pracownikowi urlopu wypoczynkowego bywa bardzo drażliwa. Zwłaszcza, kiedy pracodawca zatrudnia kilka czy kilkanaście osób i każdy chciałby mieć wolne właśnie na przełomie lipca i sierpnia.
Pracownik ma prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawa tego nie można „przenieść” do wykorzystania w przyszłości, ani zamienić na świadczenie pieniężne, poza wyraźnie przewidzianymi w prawie wyjątkami. A wynika to z tego, że celem urlopu jest zapewnienie pracownikowi wypoczynku. Każdy człowiek potrzebuje odpocząć, choćby tego nie chciał. Wola pracownika nie ma tutaj żadnego znaczenia.
Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Kwestia terminu urlopu wygląda jednak inaczej, w zależności od tego, czy w zakładzie pracy działają związki zawodowe czy nie.
- Jeśli związki zawodowe działają, to pracodawca ustala plan urlopów, biorąc pod uwagę wnioski pracowników co do terminów, ale i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Wnioski pracowników oczywiście nie są wiążące, więc może się okazać, że pracownik chciał mieć urlop w lipcu, a otrzymał we wrześniu. I jest to dopuszczalne. Plan urlopów jest opracowywany w porozumieniu ze związkiem zawodowym.
- Inaczej jest wtedy, kiedy związków zawodowych nie ma. Wówczas pracodawca nie ustala planu urlopów, a termin urlopu pracownika ma być ustalony „po porozumieniu” z pracownikiem. Co jeśli pracodawca nie może się porozumieć z pracownikiem? Wtedy jest problem, bo z jednej strony Kodeks pracy przewiduje odpowiedzialność karną za nieudzielenie urlopu, z drugiej strony przywołuje się czasami stanowisko PIP, że pracodawca nie może przymusić pracownika do wykorzystania bieżącego urlopu, bo pracownik na taki urlop musi się zgodzić.
Czy zatem bez zgody pracownika pracodawca nie jest w stanie udzielić urlopu bieżącego i czy pracownik może skutecznie „zablokować” pracodawcę, jednocześnie prowadząc do kumulowania się urlopu niewykorzystanego?
Sprawa nie jest taka jednoznaczna. To, że przepisy Kodeksu pracy wymagają „porozumienia” się z pracownikiem nie oznacza, że każdy brak porozumienia uniemożliwia udzielenie urlopu. Akurat w sprawie urlopów wypoczynkowych prawo nakłada obowiązki na obydwie strony stosunku pracy. Pracodawca urlopu ma udzielić, to po pierwsze. Ale pracownik z urlopu ma skorzystać i wypocząć, to po drugie, bo taki jest cel urlopu, czy się to pracownikowi podoba czy nie. Jeśli zatem pracownik, mając możliwość wyboru jednego z kilku terminów urlopu, albo mając możliwość przedstawienia własnej propozycji terminu tego nie robi, to nie można powiedzieć, by korzystał ze swojego prawa w sposób zgodny z jego społeczno – gospodarczym przeznaczeniem. Brak woli współpracy czy złośliwe nieakceptowanie propozycji pracodawcy nie uniemożliwia wydania – koniec końców - polecenia służbowego wykorzystania urlopu w konkretnym terminie. Takie polecenie nie będzie stanowiło naruszenia prawa. Oczywiście wszystko zależy od konkretnego stanu faktycznego. Nie podjęcie żadnych rozmów z pracownikiem, tylko próba narzucenia mu jednego terminu, nawet gdyby udzielenie urlopu w terminie pożądanym przez pracownika nie było dla pracodawcy uciążliwe, byłaby już niezgodna z prawem pracy.
Opracował: radca prawny dr Karol Kulig
K. Kulig & Współpracownicy. Kancelaria Prawa Pracy
Masz problemy związane z zatrudnieniem? Twój pracodawca nie przestrzega praw pracowniczych? Na te i inne problemy prawne pomogą prawnicy dyżurujący w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie Bytomia.
Lokalizacje Punktów Nieodpłatnej Pomocy Prawnej w Bytomiu:
- w budynku Terenowego Punktu Pomocy Środowiskowej nr 7, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00
- w budynku Urzędu Miejskiego przy Rynku 26, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-12.00
- w budynku Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 14.30-18.30
- w budynku Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 14.00-18.00
- w budynku Terenowego Punktu Pomocy Środowiskowej nr 8, czynny w poniedziałki w godz. 13.00-17.00 oraz od wtorku do piątku w godz. 8.00-12.00
Lokalizacje Punktów Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w Bytomiu:
- w budynku Terenowego Punktu Pomocy Środowiskowej nr 6, czynny w poniedziałki w godz. 13.00-17.00 oraz od wtorku do piątku w godz. 8.00-12.00
- w budynku Szkoły Podstawowej nr 51 z oddziałami integracyjnymi , czynny od poniedziałku do piątku w godz. 14.00-18.00
Harmonogram pracy punktów na terenie Miasta Bytomia dostępny na stronie https://www.bytom.pl/nieodplatna-pomoc-prawna1.
Zapisy na porady pod telefonem (32) 78 68 444, w poniedziałki w godz. 7.30-17.30 oraz od wtorku do piątku w godz. 7.30-15.00.
Artykuł sponsorowany
