Ławnicy są niezawodowymi członkami składu orzekającego w sprawach z zakresu prawa pracy i częściowo w sprawach wynikających ze stosunków rodzinnych. O tę funkcję mogą ubiegać się osoby które posiadają polskie obywatelstwo oraz korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich, mają nieskazitelny charakter, ukończyły 30 lat, są zatrudnione, prowadzą działalność gospodarczą lub mieszkają w miejscu kandydowania od co najmniej roku, ich wiek nie przekracza 70 lat, posiadają co najmniej wykształcenie średnie i ich stan zdrowia pozwala im pełnić obowiązki ławnika.
Jak można zostać ławnikiem? Kandydatów mogą zgłaszać prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie prawa, ale nie będące partiami politycznymi (np. związki zawodowe). Ponadto kandydata może zgłosić grupa co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze i zamieszkujących na stałe na terenie gminy, z której kandydat ubiega się o funkcję ławnika.
Wyboru ławników dokonuje Rada Miejska w głosowaniu tajnym. W kadencji 2016 - 2019 zostanie wybranych 26 ławników do Sądu Okręgowego w Katowicach (15 do orzekania w sprawach karnych, 10 w sprawach rodzinnych i 1 w sprawach z zakresu prawa pracy) i 66 do Sądu Rejonowego w Bytomiu (6 w sprawach karnych, 40 w sprawach rodzinnych i 20 w sprawach z zakresu prawa pracy).
Karta zgłoszeń, oświadczenia oraz lista osób zgłaszających są dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej bytomskiego Urzędu Miejskiego.